Σοσιαλισμός από τα κάτω #158

Περιγραφή

Παρουσίαση του νέου τεύχους του ΣΑΚ στην εφημερίδα Εργατική Αλληλεγγύη νο1570 από τον Κώστα Πολύδωρα:

Το 158ό τεύχος του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω ανοίγει η Μαρία Στύλλου με το άρθρο που προτρέπει: «Να κάνουμε την ανατροπή αντικαπιταλιστική». Ξεκινά με την δυναμική που αναπτύχθηκε για το εργατικό κίνημα μέσα στην προεκλογική περίοδο ειδικότερα μετά το έγκλημα των Τεμπών παίρνοντας την σκυτάλη από τις απεργίες των εκπαιδευτικών, των εργαζόμενων στα νοσοκομεία και τις καταλήψεις των καλλιτεχνών. Υπογραμμίζει τις αναλογίες που υπάρχουν με τις εκλογές του 2012 σημειώνοντας ότι “υπάρχουν εμπειρίες και προχωρήματα που κάνουν μεγάλη διαφορά και ανοίγουν νέες δυνατότητες για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά”.

Το εργατικό κίνημα έδωσε σκληρές μάχες μέσα στην τετραετία του Μητσοτάκη ξεπερνώντας τα εμπόδια των ηγεσιών. Συνδικαλιστικές μάχες όπως στα νοσοκομεία, στην efood, στην Cosco αλλά και πολιτικές μάχες ενάντια στους φασίστες με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, για τα ζητήματα καταπίεσης, ρατσισμού, σεξισμού, σκανδάλων και των αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων. Όλα αυτά συνθέτουν μια περίοδο ταξικών συγκρούσεων που αναβαθμίζουν τον ρόλο της επαναστατικής Αριστεράς για τους άμεσους στόχους και για την συνολική προοπτική. Οι αγώνες των από κάτω είναι δύναμη για το άπλωμα της δημοκρατίας και ατμομηχανή της ιστορίας. “Για να φτάσουμε στην ανατροπή της μισητής κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και να δώσουμε σε αυτήν την ανατροπή σοσιαλιστικό ορίζοντα είναι απαραίτητο να απλώσουμε τις ρίζες της επαναστατικής Αριστεράς μέσα στο νέο ριζοσπαστικό αντισυστημικό ρεύμα και τις ιδέες του Μαρξισμού ανάμεσα στους πρωτοπόρους αγωνιστές και αγωνίστριες”.

Το αίτημα των Κρατικοποιήσεων χωρίς αποζημίωση αναπτύσσει ο Γιώργος Ράγκος στο άρθρο του. Όπως αναφέρει η τραγωδία στα Τέμπη έδειξε ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δολοφονούν και η απόρριψη των ιδιωτικοποιήσεων είναι μαζικά πλειοψηφική μέσα στην κοινωνία. Περιγράφει συνοπτικά πως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο κρατικός τομέας ήταν “η καρδιά της αλματώδους ανάπτυξης του καπιταλισμού”. Οι ιδιωτικοποιήσεις έκαναν την εμφάνισή τους την δεκαετία του '70 σαν απάντηση στην κρίση του συστήματος και την δεκαετία του '80 ενσαρκώνονται με κύριους εκφραστές τον Ρήγκαν και την Θάτσερ. Στέκεται στο παράδειγμα της ιδιωτικοποίησης των βρετανικών σιδηροδρόμων και τέμνει τα κοινά σημεία με το μοντέλο ιδιωτικοποίησης που ακολουθήθηκε για τον ΟΣΕ αλλά και για την ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, την Ολυμπιακή. “Η απάντηση σε αυτές τις θανατερές επιλογές του καπιταλισμού πρέπει να είναι Κρατικοποίηση χωρίς αποζημίωση και με εργατικό έλεγχο για όλες τις υπηρεσίες των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών και για όλες τις επιχειρήσεις που είναι κρίσιμες για την οικονομία” σημειώνει χαρακτηριστικά και φωτίζει την συμβολή του Λένιν για το κράτος και του Τρότσκι για τον εργατικό έλεγχο.

Μετά τις πρόσφατες χρεοκοπίες τραπεζών από την Silicon Valley Bank (SVB) μέχρι την ελβετική Credit Swiss (CS) ο Σωτήρης Κοντογιάννης με το άρθρο του «Τράπεζες. Από κρίση σε κρίση» αναλύει τις συστημικές ρίζες του προβλήματος που απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Διατρέχει την ιστορία της πορείας από την διάσωση της Bear Stearns στην κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 “δεν έχει διδάξει μάλλον τίποτα σε όλους αυτούς που σπεύδουν τώρα να μας διαβεβαιώσουν ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι ισχυρό”. Στέκεται στην κερδοσκοπία που είναι υπεύθυνη για τις “φούσκες” που κρέμονται πάνω από την παγκόσμια οικονομία και αναφέρεται στην εκτίναξη του πληθωρισμού και την αύξηση των επιτοκίων σαν αντίδοτο.  Η επέμβαση των “αρχών” φρενάρισε το κύμα των χρεοκοπιών και των καταρρεύσεων. Προσωρινά, όμως, μόνο. Οι ίδιοι οι τρόποι με τους οποίους οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να ελέγξουν την κρίση έχουν βάλει από τώρα τα θεμέλια για το επόμενο “θερμό επεισόδιο”.

Τέχνη και Επανάσταση

Στο άρθρο του «Από την Τέχνη στην Επανάσταση» ο Πάνος Γκαργκάνας αναδεικνύει την διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και τους εργατικούς αγώνες που ήρθε ξανά στο προσκήνιο. Το κίνημα των εργατών και των σπουδαστών της Τέχνης άφησε το αποτύπωμά του στο πολιτικό σκηνικό αυτήν την Άνοιξη. «Δεν είναι η πρώτη φορά που η έκρηξη του κινήματος συνδέεται με τις αναζητήσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το ίδιο το σημερινό Μανιφέστο των καταληψιών κάνει τις συνδέσεις με τον Μάη του 68 όταν μιλάει για “τέχνη που επιχειρεί το αδύνατο” και για τη “φαντασία στην εξουσία”». Θυμίζει ότι κορυφαία θέση σε αυτήν την επαναστατική παράδοση κατέχει η επανάσταση στη Ρωσία το 1917 και η ώθηση που έδωσε στην καλλιτεχνική δημιουργία “Ώθηση που έμεινε στην ιστορία με το όνομα «Ρώσικη Πρωτοπορία». Και υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση των Σοβιέτ δεν εξασφάλισε μόνο την ελεύθερη καλλιτεχνική δημιουργία αλλά άνοιξε τον δρόμο για να αποκτήσουν εκατομμύρια εργάτες και αγρότες πρόσβαση στους θησαυρούς της Τέχνης. Ανοίγει την συζήτηση γύρω από τον χαρακτήρα της Τέχνης και τα ρεύματά της και προσθέτει την συμβολή του Τρότσκι και το έργο του «Λογοτεχνία και Επανάσταση» σε αυτό το ξεκαθάρισμα. Στέκεται στο ότι το καλλιτεχνικό έργο δεν κρίνεται απλά και μόνο με βάση τις πολιτικές διαδρομές του δημιουργού του αλλά με βάση το τι κατάφερε να επικοινωνήσει. Καταλήγει λέγοντας πως “οι αγώνες της εργατικής τάξης και της Αριστεράς παίρνουν ώθηση όταν οι καλλιτέχνες προσφέρουν την έμπνευση που έχει ανάγκη το κίνημα με το τραγούδι τους, τις συναυλίες, τις αφίσες, τις ταινίες και τις παραστάσεις τους”.

Ο Λέανδρος Μπόλαρης στο άρθρο του «Εξήντα χρόνια από την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη -Το κίνημα που γκρέμισε την δεξιά τότε» ιχνηλατεί την πολιτική διαδρομή του Λαμπράκη και την έκρηξη οργής που ακολούθησε την δολοφονία του. “Ο Λαμπράκης ξεψύχησε στις 27 Μάη. Η σωρός του μεταφέρθηκε με τρένο στην Αθήνα και κάθε στάση μετατρεπόταν σε μαζικό συλλαλητήριο. Η κηδεία που έγινε στις 28 του μηνός στο Α' Νεκροταφείο έγινε ένα τεράστιο οργισμένο συλλαλητήριο με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.” Σκιαγραφεί την εκτόξευση της ΕΔΑ και πως η κυβέρνηση της ΕΡΕ επιχείρησε μία μεγάλη επίθεση στο κίνημα, δεν δίστασε να προχωρήσει σε εκλογικό πραξικόπημα με τις εκλογές “βίας και νοθείας” το 1961 αλλά απομονώθηκε και κατέρρευσε. Το φοιτητικό κίνημα και οι απεργίες των εργατών θα εισβάλλουν ορμητικά στο προσκήνιο την δεκαετία του '60 αλλά η ηγεσία της ΕΔΑ θα σπαταλήσει την μία ευκαιρία μετά την άλλη βάζοντας σε προτεραιότητα την συνεργασία με το Κέντρο, δέσμια της στρατηγικής της «αυτοσυγκράτησης».

Μάης του ‘68

Στο άρθρο «Θα σας πάμε στον Μάη του '68 και ακόμη παραπέρα» ο Γιώργος Πίττας θυμίζει την έκρηξη του Μάη και τονίζει ότι εξακολουθεί να αποτελεί έμπνευση για εκατομμύρια ανθρώπους στην Γαλλία και σε όλον τον πλανήτη. Εξηγεί πως οι φοιτητικές καταλήψεις και διαδηλώσεις, το αντιπολεμικό κίνημα και η μαζικοποίηση της εργατικής τάξης αποτέλεσαν ένα μείγμα που βοήθησε την έκρηξη του ηφαιστείου του Μάη του ‘68. Σημειώνει πως ο Μάης του ‘68 απέκτησε διεθνή διάσταση σε Δύση και Ανατολή, από την Τσεχοσλοβακία μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό με την γροθιά των Μαύρων Πανθήρων, τις ΗΠΑ με το κίνημα ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ και την Ιταλία με τις καταλήψεις των εργοστασίων. Όπως γράφει “Ο Μάης έβαλε στην ημερήσια διάταξη το κρίσιμο ζήτημα που πηγάζει μέσα σε κάθε επαναστατική περίοδο. Το αν στην ηγεσία του κινήματος βρίσκονται οι ρεφορμιστές ή οι επαναστάτες”.

Στο άρθρο του «Μέση Ανατολή-Καθεστώτα ανάμεσα στον πόλεμο και την επανάσταση» ο Νίκος Λούντος παρουσιάζει την εικόνα της πολύπλευρης κρίσης που συγκλονίζει την περιοχή είκοσι χρόνια μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Όπως γράφει, η παταγώδης αποτυχία του σχεδίου των ΗΠΑ να ελέγξουν το Ιράκ γίνεται εμφανής από την επιρροή που έχει αποκτήσει πλέον ο βασικός ανταγωνιστής των ΗΠΑ, η Κίνα. Όμως όπως υπογραμμίζει “Τα 20 χρόνια που μεσολάβησαν από την επίθεση στο Ιράκ είναι μία σειρά από σοκ και κρίσεις στη Μέση Ανατολή: ο εμφύλιος στην Συρία, η εξάπλωση του ISIS, η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. Αλλά ανάμεσά τους ξεχωρίζει η Αραβική Άνοιξη του 2011. Η ανατροπή του Μουμπάρακ στην Αίγυπτο, του Μπεν Αλί στην Τυνησία, του Καντάφι στη Λιβύη, η επανάσταση στο Μπαχρέιν, την Υεμένη και τη Συρία και η εξάπλωση των διαδηλώσεων σε σχεδόν όλες τις χώρες παραμένει ζωντανός εφιάλτης για τις μοναρχίες και τους δικτάτορες”. Εξηγεί ότι “το Ισραήλ βιώνει την μεγαλύτερη πολιτική κρίση στην ιστορία του” και καταλήγει ότι “οι αντικειμενικές συνθήκες που οδήγησαν στις επαναστάσεις και το 2011 και το 2019 είναι ακόμη πιο ενεργές στην Μέση Ανατολή”.

Στις βιβλιοκριτικές, ο Πέτρος Κωνσταντίνου παρουσιάζει το βιβλίο των Αλέξη Αλέκου και Σπύρου Σακελλαρόπουλου «Ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κύπρου (1923-1944)», η Λίλιαν Μπουρίτη το βιβλίο «Η πάλη για την τρας απελευθέρωση» της Αφροδίτης Φράγκου, ενώ το βιβλίο των Cincia Arruzza, Tithi Bhattacharya και Nansy Fraser «Φεμινισμός για το 99%: Μανιφέστο», παρουσιάζει η Σταυρούλα Πανίδου.