Συνέχεια ανάγνωσης "8 μήνες που συντάραξαν την Ελλάδα, Ιανουάριος-Αύγουστος 2015" →

Συνέχεια ανάγνωσης "Δυναμική αντίσταση  (Υποκειμενικότητα, Πολιτική Βία και Αντιδικτατορικός Αγώνας 1967-1974) " →

«Τι είδους δικαιοσύνη είναι αυτή όταν αριστοκράτες, τραπεζίτες και τοκογλύφοι ή οποιοσδήποτε άλλος που δεν εργάζεται καθόλου … µπορεί να ζει µέσα στην πολυτέλεια και τα µεγαλεία, ενώ στο µεταξύ οι εργάτες, οι αµαξάδες, οι σιδεράδες, οι µαραγκοί και οι αγρότες που εργάζονται διαρκώς τόσο σκληρά, που ακόµα και τα άγρια θηρία δεν θα άντεχαν, δεν µπορούν να ζήσουν;»

Η «Ουτοπία» του Τόµας Μορ, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το «Οξύ» στα ελληνικά, είναι από κάθε άποψη ένα εκπληκτικό βιβλίο. 

Το πρώτο πράγµα που εκπλήσσει είναι η ηµεροµηνία της πρώτης του έκδοσης: 1516. Ο Μαρξ θα χρειαζόταν τρεις ακόµα αιώνες για να γεννηθεί. Οι πρώιµοι σοσιαλιστές, που κληρονόµησαν τον χαρακτηρισµό «ουτοπιστές» από το έργο του Τόµας Μορ, δυόµιση αιώνες –ο Σαιν Σιµόν γεννήθηκε το 1760, ο Όουεν το 1771 και ο Φουριέ το 1772.

Το δεύτερο πράγµα που εκπλήσσει είναι ο ίδιος ο συγγραφέας του: ο Τόµας Μορ ήταν από το 1504 µέλος του αγγλικού κοινοβουλίου. Το 1514 έγινε σύµβουλος του Ερρίκου ‘Η –του διαβόητου βασιλιά της Αγγλίας που έστειλε τις δυο από τις έξι συζύγους του στο δήµιο για µπορέσει να παντρευτεί τις επόµενες. Από το 1529 ως το 1523 ο Μορ ήταν στην ουσία ο επικεφαλής της κυβέρνησης (Lord Chancellor) του Ερρίκου.

Συνέχεια ανάγνωσης "Ουτοπία" →

To βιβλίο του ∆ηµήτρη Χριστόπουλου, καθηγητή πολιτειολογίας στο Πάντειο «Ταξίδι στο κράτος, κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώµατα» κυκλοφόρησε σε µια περίοδο που ξέσπασε το σκάνδαλο των υποκλοπών τροφοδοτώντας τη συζήτηση για το ρόλο του κράτους. Ο πόλεµος στην Ουκρανία και οι οξυµένοι ιµπεριαλιστικοί ανταγωνισµοί, η κρίση µε την εµφάνιση του στασιµοπληθωρισµού πριν τελειώσει το σόκ της πανδηµίας, η κλιµατική κρίση, η άνοδος της φασιστικής απειλής και τα ρατσιστικά εγκλήµατα στα σιδερόφρακτα σύνορα, έχουν ανοίξει ξανά τη συζήτηση για το ρόλο του κράτους. Αλλά και οι εργατικές αντιστάσεις και οι εξεγέρσεις ενάντια στον κρατικό αυταρχισµό βάζουν ξανά την ανάγκη αντιµετώπισης του κράτους και των µηχανισµών του. Υπάρχει εναλλακτική; Η αριστερά πως στέκεται απέναντι στο υπαρκτό κράτος;

Το βιβλίο αυτό δεν είναι χρήσιµο µόνο για τους φοιτητές και αποφοίτους της πολιτειολογίας ως ακαδηµαϊκό εφόδιο αλλά ακουµπά στα ερωτήµατα ενός ολόκληρου κόσµου που µέσα από τους αγώνες του φτάνει να αναζητά το στρατηγικό δρόµο για µια καλύτερη κοινωνία. Η εµπειρία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ 2015-19 άλλωστε είναι νωπή.

Είναι γραµµένο µε δυνατή λογοτεχνική και µυθοπλαστική προσέγγιση σπάζοντας τα κλισέ των «επιστηµονικών συγγραµµάτων». Ετούτο το βιβλίο είναι ένα ταξίδι-χρονικό των µεγάλων ιστορικών στιγµών και των ιδεών στην πορεία διαµόρφωσης του κράτους από την αρχαιότητα µέχρι τις µέρες µας. Στην πορεία αυτή ο συγγραφέας αναλύει και προσεγγίζει κριτικά τις έννοιες του κράτους και του δικαίου από τον Αριστοτέλη µέχρι τον Χοµπς, τον Σπινόζα, τον Ρουσσώ, τον Μάρξ και τον Πουλαντζά.

Συνέχεια ανάγνωσης "Ταξίδι στο κράτος. Κυριαρχία, Δίκαιο, Δικαιώματα" →

Αυτό το βιβλίο κυκλοφόρησε στα τέλη του 2021 και έκανε µια δεύτερη έκδοση φέτος. Το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού της Αριστεράς είναι δικαιολογηµένο. ∆ιαβάζοντας το βιβλίο έρχονται στο νου όλες οι κυβερνήσεις της ∆εξιάς, όχι µόνο της ΕΡΕ στη δεκαετία του ’50 και ’60 αλλά και της Ν∆ των Καραµανλήδων, των Σαµαράδων, των Μητσοτάκηδων. Αστυνοµική καταστολή, κάθε είδους εµπλοκή µε το «βαθύ κράτος» των µυστικών υπηρεσιών, της ∆ικαιοσύνης και της Αστυνοµίας, επίθεση στην Αριστερά και στο µαζικό κίνηµα. Αυτά είναι στο DNA του ιστορικού κόµµατος της άρχουσας τάξης στην Ελλάδα.

Ο Α. Τσέκερης επιλέγει να πιάσει το νήµα της ιστορίας από το 1958. Στις εκλογές εκείνης της χρονιάς το κόµµα της Αριστεράς η Ε∆Α (είχε ιδρυθεί µε πρωτοβουλία του παράνοµου ΚΚΕ το 1951) πήρε το 25% των ψήφων, ήρθε δεύτερο κόµµα και αναδείχτηκε αξιωµατική αντιπολίτευση. Εννιά χρόνια µετά την στρατιωτική ήττα στον Εµφύλιο, η εντυπωσιακή ανάταση του κινήµατος έφερνε έναν εκλογικό θρίαµβο για την Αριστερά.

Η απάντηση της κυβέρνησης της ΕΡΕ, µε επικεφαλής τον «εθνάρχη» της ∆εξιάς Κ. Καραµανλή ήταν να αναβαθµίσει και να συντονίσει όλο το πολυπλόκαµο µηχανισµό αυτού που είχε ονοµαστεί «παρακράτος» για να πισωγυρίσει αυτή την απειλητική εξέλιξη για την ίδια και τον τρόπο που κυβερνούσε η άρχουσα τάξη.

Συνέχεια ανάγνωσης "Λίγος Εμφύλιος Ακόμα - Η καραμανλική τρομοκρατία, η δημοκρατική αντίσταση και η Αριστερά 1958-1963" →

Κυκλοφορεί, µε πρωτοβουλία των εκδόσεων ΠΟΛΙΣ, το βιβλίο «Η σοσιαλδηµοκρατία στο προσκήνιο, ξανά;». Ένα συλλογικό έργο µε κείµενα από την ιστορικό και καθηγήτρια του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου Εφη Γαζή («Ιδέες και σκέψεις για το παρελθόν και το µέλλον της σοσιαλδηµοκρατίας»), τον αντιπρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα ∆ικαιώµατα του Ανθρώπου και της Ελληνικής Ένωσης για τα ∆ικαιώµατα του Ανθρώπου Γιάννη Φ. Ιωαννίδη («Σοσιαλδηµοκρατία: There Is No Alternative»), τον καθηγητή ∆ηµοσίου ∆ικαίου και Κοινωνικής ∆ιοίκησης του Παντείου Ξενοφών Κοντιάδη («Η επιστροφή της σοσιαλδηµοκρατίας»), τον πολιτικό επιστήµονα Γιάννη Μπαλαµπανίδη («Σοσιαλδηµοκρατία made in USA») και τον γιατρό του ΕΣΥ και µέλος της κεντρικής επιτροπής του ΠΑΣΟΚ Στέφανο Παραστατίδη («Η φαντασία στη σοσιαλδηµοκρατία»).

Στόχος του βιβλίου είναι «να καταγραφεί το νέο περιεχόµενο των σύγχρονων σοσιαλδηµοκρατικών πολιτικών στην Ελλάδα και διεθνώς, η διακυβερνητική δύναµη και η στρατηγική της σοσιαλδηµοκρατίας σήµερα». Όπως δήλωσε και ο Ξ. Κοντιάδης στη βιβλιοπαρουσίαση: «Ο Λένιν δήλωνε ότι σοσιαλισµός σηµαίνει εργατικά συµβούλια και εξηλεκτρισµός, σήµερα σοσιαλδηµοκρατία σηµαίνει κράτος δικαίου και αντιµετώπιση της ενεργειακής κρίσης».

Συνέχεια ανάγνωσης "Η σοσιαλδημοκρατία στο προσκήνιο, ξανά;" →

Με τα αίσχη της ΕΛ.ΑΣ να γίνονται κάθε µέρα και πιο εξοργιστικά, ένα βιβλίο για την ιστορία της αστυνόµευσης στην Ελλάδα δεν µπορεί παρά να κινεί το ενδιαφέρον του κόσµου της Αριστεράς. Αυτό το βιβλίο, ωστόσο, καταφέρνει κάτι πολύ περισσότερο από το να καταγράψει την ιστορία καταστολής και βίας. Ανοίγει ένα «παράθυρο» στην κοινωνική ιστορία του ελληνικού καπιταλισµού στον Μεσοπόλεµο και την προσπάθεια της άρχουσας τάξης να ανασυγκροτήσει το κράτος της µετά το τραγικό ναυάγιο της Μεγάλης Ιδέας το 1922-23.

Συνέχεια ανάγνωσης "Αστυνομία Πόλεων: Τα πρώτα βήματα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου" →

Στον Νέο Κόσµο, στη θέση που βρίσκεται σήµερα το ξενοδοχείο Intercontinental, βρισκόταν και λειτουργούσε µέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 η «Εθνική Βιοµηχανία Ελαστικού ΑΕ», η «ΕΘΕΛ», το εργοστάσιο του «Καίσαρη» όπως το ήξεραν οι παλαιότεροι. Ένας στοιχειωµένος τόπος. Και ταυτόχρονα ένα από τα σηµαντικότερα µνηµεία της Αντίστασης στην Αθήνα.

Το ∆ουργούτι, όπως ονοµαζόταν τότε η γειτονιά που ξεκινούσε από την µάντρα της ΕΘΕΛ, «ήταν κυρίως ένας αρµενικός προσφυγικός συνοικισµός, ο οποίος αναπτύχθηκε, από το 1921 ως το 1960, στα όρια του κέντρου της Αθήνας µε όρους άναρχής δόµησης». Οι λέξεις «άναρχη δόµηση» δύσκολα µπορούν να περιγράψουν την πραγµατική κατάσταση που επικρατούσε στο ∆ουργούτι. Στην πραγµατικότητα ήταν µια παραγκούπολη. Οι παράγκες,

«απλώνονταν αριστερά της Συγγρού… Το ενενήντα τοις εκατό των κατοίκων τους είναι εργάτες, µάστορες και υπάλληλοι, κυρίως πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Στη συνήθη εικόνα αυτών των χέρσων περιοχών επικρατεί η λασπουριά και η σκόνη, η φτώχεια και η δυστυχία… Οι κατοικίες ήταν κατά κύριο λόγο φτιαγµένες από χώµα και λάσπη».

Συνέχεια ανάγνωσης "Το Δουργούτι της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944" →

Το συλλογικό βιβλίο “Μεταξύ έθνους και τάξης. Αριστερές και Κυπριακό, 1920-1974” µε επιµέλεια του Νίκου Χριστοφή είναι µια προσπάθεια να ανοίξει η συζήτηση για το ρόλο που διαδραµάτισε η Αριστερά στην ίδια την Κύπρο και στην αλληλεπίδρασή της µε την Ελλάδα και την Τουρκία. Κι είναι ένα βιβλίο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά σε µια περίοδο που η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να χρησιµοποιήσει τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισµό σαν άλλοθι, για να κρατηθούν χαµηλά οι τόνοι απέναντι στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων της ΕΥΠ και απέναντι στη δολοφονική της πολιτική µε την αβάσταχτη ακρίβεια στην ενέργεια και στα τρόφιµα, τη φτώχεια και τις περικοπές σε υγεία και παιδεία.

Συνέχεια ανάγνωσης "Μεταξύ έθνους και τάξης. Αριστερές και Κυπριακό, 1920-1974" →

Το νέο βιβλίο του Αλέξη Ηρακλείδη µε τίτλο «Πολυκύµαντες σχέσεις, Έλληνες-Αλβανοί 1821-2021», είναι µια χρήσιµη συµβολή στην προσπάθεια να ξεφύγουµε από τους εθνικιστικούς µύθους και τα µίση που καλλιεργούν. Βρίσκεται, άλλωστε, σε συνέχεια µε τα προηγούµενα έργα του.

Συνέχεια ανάγνωσης "Πολυκύμαντες σχέσεις, Έλληνες-Αλβανοί 1821-2021" →

Το βιβλίο της Ντάγκμαρ Χέρτζογκ «Η σεξουαλικότητα στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα: μια ιστορία» ήδη από την πρώτη του έκδοση στα αγγλικά το 2011 σηματοδοτεί, όπως επισημαίνεται στον πρόλογο της πρόσφατης ελληνικής του έκδοσης, μια σημαντική τάση ανανέωσης της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας και ένταξης στις ιστορικές σπουδές νεωτερικών θεματικών. Όμως το ενδιαφέρον για τέτοιου είδους μελέτες στις μέρες μας εξαπλώνεται πολύ πιο πέρα από τις πανεπιστημιακές αίθουσες, σ’ ένα όλο και πιο πλατύ κίνημα διεκδίκησης σεξουαλικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Το βιβλίο κινείται καταρχάς σε δύο κεντρικούς άξονες. Γιατί είναι πλαστό το αφήγημα για το δυτικό πολιτισμό ως υπερασπιστή της «σεξουαλικής δημοκρατίας» και ποια είναι η σύνθετη διαδρομή που οδήγησε σε αλλαγές - συνεχώς υπό αίρεση, όπως τονίζει η συγγραφέας - σε μια περιοχή που είναι ταυτόχρονα τόσο οικεία και προσωπική αλλά και τόσο δημόσια, όπως η σεξουαλικότητα.

Ο ευρωπαϊκός εικοστός αιώνας αποκαλείται συχνά «ο αιώνας του σεξ», ο αιώνας που σηματοδοτείται από μια εντεινόμενη ενασχόληση με τα σεξουαλικά θέματα στη δημόσια σφαίρα και ταυτόχρονα προβάλλεται ως η εποχή και η περιοχή μιας συνεχώς αυξανόμενης φιλελευθεροποίησης σε σχέση με τα σεξουαλικά δικαιώματα. Απέναντι σ’ αυτή την εξωραϊσμένη εκδοχή για τις κοινωνίες της Δύσης που αρμενίζουν απρόσκοπτα στα πελάγη της προόδου και της ελευθερίας, που βρίσκονται πάντα «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας», η ιστορία της σεξουαλικότητας της Ντάγκμαρ Χέρτζογκ αναβιώνει ένα διαφορετικό παρελθόν.

Συνέχεια ανάγνωσης "Η σεξουαλικότητα στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα" →

Συνέχεια ανάγνωσης "Διονύσης Σαββόπουλος: Βρώμικο ψωμί" →